Świadectwo kwalifikacji kierowcy

Nowelizacja ustawy o transporcie drogowym i ustawy prawo o ruchu drogowym, określa że każdy kierowca ubiegający się o zatrudnienie po raz pierwszy na stanowisku kierowcy będzie obowiązany ukończyć kwalifikację wstępną w zakresie odpowiednim do pojazdu, którym zamierza wykonywać przewozy. W dniu 3 stycznia 2007 roku weszła w życie ustawa z 17 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym i ustawy – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. Nr 235 poz. 1701).
Celem tej ustawy jest implementacja do polskiego systemu prawnego postanowień dyrektywy 2003/59 z 15 lipca 2003 r. w sprawie wstępnej kwalifikacji oraz okresowego szkolenia kierowców niektórych pojazdów drogowych do przewozu rzeczy lub osób zmieniającej rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 oraz dyrektywę Rady 91/439/EWG i uchylającej dyrektywę Rady 76/914/WEG. 

Kierowca, który przed 10 września 2008 r. uzyskał prawo jazdy kategorii D1, D1+E, D lub D+E będzie zwolniony z obowiązku ukończenia kwalifikacji wstępnej. W przypadku kierowców, którzy uzyskali prawo jazdy kategorii C1, C1+E, C lub C+E termin ten jest dłuższy o 1 rok, czyli do 10 września 2009 r.
W zakresie kwalifikacji wstępnej lub kwalifikacji wstępnej przyspieszonej w ustawie przyjęto, że kierowca będzie obowiązany brać udział w kursie kwalifikacyjnym zakończonym testem sprawdzającym.
Kursy kwalifikacyjne będą organizowane w ośrodkach szkolenia prowadzonych przez przedsiębiorcę posiadającego odpowiedni wpis do rejestru przedsiębiorców prowadzących ośrodek szkolenia. Rejestr będzie prowadzony przez wojewodę odpowiedniego do miejsca przeprowadzenia szkolenia.
Test kwalifikacyjny, który zakończy kwalifikację wstępną będzie przeprowadzany w ośrodkach szkolenia przez komisję powołaną przez wojewodę. 

Szkolenie okresowe kierowców, zgodnie z przepisami ustawy będzie odbywało się w ośrodkach szkolenia, w formie kursu okresowego, co pięć lat. Możliwe jest także szkolenie okresowe rozłożone na moduły. Po zakończeniu kursu ośrodek będzie wydawał świadectwo kwalifikacji zawodowej.
Na podstawie świadectwa potwierdzającego ukończenie kursu kwalifikacyjnego lub szkolenia okresowego organ uprawniony do wydawania praw jazdy będzie dokonywał wpisu do prawa jazdy odpowiedniego kodu. Z kodu wynikać będzie rodzaj szkolenia i termin jego ważności oraz badań lekarskich i psychologicznych
Ponieważ pełny kurs kwalifikacyjny wymagać będzie posiadania odpowiedniej infrastruktury technicznej albo – alternatywnie – posiadania symulatorów do jazdy w warunkach specjalnych, aby nie ograniczać liczby podmiotów prowadzących szkolenie, ustawa przewiduje możliwość „podzlecania” ćwiczeń wymagających tej infrastruktury wyspecjalizowanym jednostkom – ośrodkom doskonalenia techniki jazdy (ODTJ). 

Ze względu na brak regulacji prawnych w tym zakresie, ustawa przewiduje również utworzenie, nowej regulowanej działalności gospodarczej w zakresie prowadzenia ośrodków doskonalenia techniki jazdy. Nadzór nad tą działalnością będzie prowadził wojewoda, ze względu na jej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa samych zajęć, jak też dla bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz ze względu na konieczność prowadzenia jednolitej w skali kraju polityki.
Należy wskazać, iż brak uregulowań prawnych w tym zakresie prowadził do tej pory do negatywnych zjawisk, jak prowadzenie szkolenia przez osoby nie posiadające jakichkolwiek kwalifikacji w tym zakresie w warunkach zagrażających bezpieczeństwu osób szkolonych. Źle wyszkolone w takich ośrodkach osoby stanowią duże zagrożenia w ruchu drogowym. Uzyskiwanie wpisu do rejestru przedsiębiorców prowadzących ODTJ będzie następowało po spełnieniu wymagań określonych w ustawie. Działalność ośrodków doskonalenia techniki jazdy, zaproponowana w projekcie dotyczyć będzie wszystkich kategorii prawa jazdy.
Ustawa określa również harmonogram szkolenia okresowego dla kierowców, którzy nie podlegają kwalifikacji wstępnej. Ze względu na przewidywaną dużą ilość osób, jaka będzie zobligowana do ukończenia szkolenia okresowego kierowcy, ze względu na termin uzyskania określonej kategorii prawa jazdy będą brali udział w szkoleniu okresowym, co pozwoli na równomierne obciążenia ośrodków szkolenia w poszczególnych latach.

• Ustawa zmienia również obecnie obowiązujące przepisy w zakresie częstotliwości obowiązkowych badań lekarskich i psychologicznych kierowców wykonujących przewóz drogowy. Badania te obecnie wykonywane są w zależności od wieku kierowcy do 55 roku - co 5 lat; od 56 roku do 65 – co 2 lata; powyżej 65 roku – corocznie.

• Ustawa zakłada, że badania lekarskie i psychologiczne będą wykonywane do 60 roku co 5 lat; powyżej 60 roku - co 30 miesięcy.

Zmiana ta podyktowana jest, z jednej strony nowymi założeniami jakie zaproponowane są w projekcie, dotyczącymi obowiązku wymiany praw jazdy co 5 lat w celu potwierdzenia nowym wpisem odbycia szkolenia okresowego (ustawa zakłada, że badania lekarskie będą przeprowadzane przed uzyskaniem świadectw kwalifikacji, i będą one przedstawiane w organach dokonujących wymiany praw jazdy równocześnie ze świadectwem kwalifikacji zawodowej), z drugiej strony nowa dyrektywa o prawach jazdy zakłada obowiązkowa wymianę praw jazdy z uprawnieniami tzw. wyższymi – powyżej kategorii C1, w związku z powyższym wydaje się zasadna zmiana w zakresie częstotliwości wykonywania badań.

Jak wynika z doświadczeń innych państwa członkowskich, taka częstotliwość badań jest wystarczająca oraz znacznie wychodząca ponad standardy europejskie. Zgodnie z przepisami dyrektywy szkolenie w zakresie kwalifikacji wstępnej będzie wynosiło minimum 280 godzin oraz kwalifikacja wstępna przyspieszona 140 godzin, a szkolenie w zakresie kwalifikacji okresowej minimum 35 godzin.
Zmiana art. 140 ustawy jest zmianą formalną gdyż usunięcie z art. 124 w ust. 1 pkt 1, dotyczącego świadectw kwalifikacji spowodowało przesunięcie numeracji, której nie uwzględniono w art. 140, pozbawiając tym sankcji za nie poddanie się badaniu psychologicznemu osoby skierowanej przez organ kontroli ruchu drogowego.

Świadectwo kwalifikacji kierowcy